حداقل از یونان باستان، سیاست(انتخابات) یک نمایش عمومی بوده است. تقریبا در چند سال اخیر در ایران، این نمایش به روز شده تا شامل رسانه‌های اجتماعی شود. یک رودخانه به ظاهر بی‌پایان از پست‌های جزئی و واکنش‌های سطحی.

بیاید برای این که هدف این مقاله را قدری روشن‌تر بیان کنیم با مثالی از انتخابات آمریکا در سال 2016 شروع کنیم…

برخی آمار نشان می‌دهد نقش شبکه‌های اجتماعی در تبلیغات انتخاباتی سال 2016 در آمریکا بیش از هر زمان دیگری پررنگ بوده است؛ به‌طوری که بیش از نیمی از یک میلیارد دلار هزینه‌های تبلیغاتی در این انتخابات، به شبکه‌های اجتماعی اختصاص  داده شده بود.

در جریان این انتخابات ریاست جمهوری، نهایتا پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب درآمد و ترامپ موفق به شکست «هیلاری کلینتون» شد. در این بین یک سوال مهم به وجود می‌آید: چرا اکثر پیش‌بینی‌ها کلینتون را برنده انتخابات می‌دانستند اما در نهایت این ترامپ بود که وارد کاخ سفید شد؟  پاسخ این است؛ هیچ فردی از تسلط بی‌نظیر ترامپ در شبکه‌های اجتماعی به ویژه فیس‌بوک خبر نداشت. مدیر کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ، «برد پارسکیل» و تیم او با آگاهی کامل از تاثیرگذاری بی‌نظیر شبکه‌های اجتماعی، از این فرصت به خوبی بهره بردند تا بر خلاف تمام پیش‌بینی‌ها، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا باشد.

این جا یک حقیقت غیر قابل انکار وجود دارد…

شبکه‌های اجتماعی می‌توانند در شکل‌دهی به افکار عمومی رأی‎دهندگان در قبال نامزدها تاثیرگذار باشند؛ این نفوذ گسترده می‌تواند نه تنها در انتخابات آمریکا، بلکه در انتخابات سایر کشورهای جهان نیز مؤثر باشد.

نقش شبکه‌های اجتماعی در انتخابات ایران

با محبوبیت روز افزون و رشد کمی و کیفی این شبکه‌ها، اگر به صفحه توییتر یا اینستاگرام برخی از چهره‌های سیاسی و تحلیل‌گران نگاه کنید می‌بینید که یک اظهارنظر آن‌ها با مشارکت چند ده هزار نفری مخاطبان مواجه شده است. هم‌چنین حضور در شبکه‌های اجتماعی سانسور و خط قرمزهای رسانه و صدا و سیما را  کمتر به دنبال خواهد داشت.بنابراین می‌توان گفت نقش اصلی در مشارکت و اثرگذاری روی شهروندان به شبکه‌های اجتماعی مربوط خواهد شد.

کدام شبکه اجتماعی در انتخابات 1400 در شکل‌گیری افکار عمومی تاثیرگذار خواهد بود؟

در خرداد سال 1396 اپلیکیشن تلگرام به صدر اثرگذاری روی شمارش آرای رای‌دهندگان رسید و حالا بعد از فیلترینگ گسترده این شبکه‌ی اجتماعی به نظر می‌رسد اپلیکیشن‌های دیگری مانند اینستاگرام یا توییتر و حتی کلاب هوس، اثرگذارترین شبکه‌ی اجتماعی در افکار عمومی خواهند بود.

در صدر شبکه‌های اجتماعی که شهروندان ایرانی نسبت به آن‌ها استقبال زیادی نشان داده‌اند، اینستاگرام قرار دارد. اینستاگرام فضایی برای رخ‌نمایی‌ست و به دلیل این که شبکه‌ای مبتنی بر تصویر است کمتر می‌توان در آن، مسایلی سیاسی عمیق و تحلیلی که مورد استقبال عموم است را مشاهده کرد؛ اما تصاویر و فیلم‌هایی که در این مورد مبادله می‌شود به سرعت بین کاربران توزیع و به اشتراک گذاشته می‌شود. با این تفاسیر و با وجود این که اینستاگرام نسبت به توییتر و یا کلاب هوس از مزیت‌های تحلیلی و آگاهانه کمتری برخوردار است، کاربران ایرانی اینستاگرام که حدود 50 میلیون نفر تخمین زده می‌شوند، علایق خود را به مسایل سیاسی و تحلیلی انتخابات در این شبکه را نشان داده‌اند.

با این توضیحات و در حساس‌ترین رویداد سیاسی کشور، به جای طولانی کردن این بحث‌های تئوریک  سراغ بررسی آماری چهره‌های مطرح این روزهای سیاست رفته‌ایم؛ کسانی که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده‌اند و اتفاقا اینستاگرام را هم محلی برای رساندن حرف‌های خود به مردم انتخاب کرده‌اند ( به علت فیلتر بودن فیس‌بوک و توییتر و سخت‌تر بودن دسترسی به آن‌ها، اینستاگرام در دسترس‌ترین شبکه‌ی اجتماعی برای تبلیغات، اظهارات و انتقادات سیاسی این روزهای کشور است).

در این مقاله قصد داریم با کمک CoCo (ابزار قدرتمند آنالیز و تحلیل اینستاگرام ) به آنالیز فعالیت هر کدام از کاندیداها در اینستاگرام بپردازیم و ببینیم کاربران اینستاگرام کدام کاندیدای ریاست جمهوری را بیشتر  جدی گرفته‌اند؟

CoCo  با بررسی دقیق دیتاهای دریافتی از صفحات رسمی کاندیدای ریاست جمهوری، اطلاعات مفید و قابل توجهی را از میزان مشارکت مردم، تعامل آن‌ها با کاندیداها،  تغییرات رشد فالوور در طی زمان تبلیغات تا روز انتخابات و … را در اختیار شما می‌گذارد.

رویکرد کاربران در صفحات اینستاگرام کاندیداهای انتخابات 1400:

1. سید ابراهیم رئیسی

اطلاعات کلی پیج در یک ماه گذشته:

 تعداد فالوور: 2.08 میلیون

میانگین لایک دریافتی: 90.25 هزار لایک

میانگین کامنت دریافتی: 4.70 هزار کامنت

میانگین تعامل کاربران با پیج به صورت روزانه: ( period Engagement)  5.09 %

میانگین کلی تعامل کاربران Engagement)  Total): 4.44%

بیشترین فرمت به کار رفته در پست‌های اینستاگرامی: 56 پست با فرمت IGTV و دریافت انگیجمت 3%

برترین پست: پست مربوط به سوابق تحصیلی با دریافت 235.25 هزار لایک و 14.94 هزار کامنت

2. دکتر سعید جلیلی

تعداد فالوور: 727.87 هزار نفر

میانگین لایک دریافتی: 15.78 هزار لایک

میانگین کامنت دریافتی: 352 کامنت

میانگین تعامل کاربران با پیج به صورت روزانه: ( period Engagement)  2.79 %

میانگین کلی تعامل کاربران Engagement)  Total): 2.82%

بیشترین فرمت به کار رفته در پست‌های اینستاگرامی: 105 پست با فرمت IGTV و دریافت انگیجمت 2.17%

برترین پست: پست مربوط به اسکرین شات توییتر دکتر همتی با دریافت 53.08 هزار لایک و 6 هزار کامنت

3. عبدالناصر همتی

تعداد فالوور: 153.17 هزار نفر

میانگین لایک دریافتی: 6.58 هزار لایک

میانگین کامنت دریافتی: 2.27 هزار کامنت

میانگین تعامل کاربران با پیج به صورت روزانه: ( period Engagement)  7.72%

میانگین کلی تعامل کاربران Engagement)  Total): 8.63%

بیشترین فرمت به کار رفته در پست‌های اینستاگرامی: پست با فرمت عکس (Image) و دریافت انگیجمت 8.71%

برترین پست: پست مربوط به اسکرین شات توییتر خود با موضوع تجمل‌گرایی و تظاهر به فقر  با دریافت 16 هزار لایک و 5 هزار کامنت

4. علیرضا زاکانی

تعداد فالوور: 106.89 هزار نفر

میانگین لایک دریافتی: 6.57 هزار لایک

میانگین کامنت دریافتی: 291 کامنت

میانگین تعامل کاربران با پیج به صورت روزانه: ( period Engagement)  7.39%

میانگین کلی تعامل کاربران Engagement)  Total): 7.80%

بیشترین فرمت به کار رفته در پست‌های اینستاگرامی: 49 پست با فرمت عکس (Image) و دریافت انگیجمت 8.09%

برترین پست: پست مربوط به حسن روحانی  با دریافت 13 هزار لایک و 2 هزار کامنت

5. سید امیر حسین قاضی‌زاده هاشمی:

تعداد فالوور: 29.39 هزار نفر

میانگین لایک دریافتی: 587 لایک

میانگین کامنت دریافتی: 20 کامنت

میانگین تعامل کاربران با پیج به صورت روزانه: ( period Engagement)  2.26%

میانگین کلی تعامل کاربران Engagement)  Total): 3.73%

بیشترین فرمت به کار رفته در پست‌های اینستاگرامی: 40 پست با فرمت  IGTV و دریافت انگیجمت 1.92%

برترین پست: پست مربوط به اسکرین شات توییتر و اشاره به آرامش در مناظره انتخاباتی  با دریافت 2 هزار لایک و 145 کامنت

نگاه ویژه CoCo به انتخابات 1400 و عملکرد کاندیداها در اینستاگرام

کدام کاندیدها در  روزهای انتخابات توجه بیشتری دریافت می‌کنند؟

ترندها و گفت‌وگوهای مجازی چه تاثیری بر افزایش یا کاهش فالوورهای اینستاگرامی نامزدهای انتخاباتی خواهد گذاشت؟

عملکرد رقابتی کاندیدهای انتخاباتی در جذب فالوور و دریافت توجه کابران چه تفاوتی دارد؟

تعداد دنبال‌کنندگان کاندیداها در اینستاگرام نسبت به روز قبل چند درصد افزایش داشته است؟

کدام کاندیدا مشارکت بیشتری را در هفته اخیر دریافت کرده است؟

اگر به طور جدی به دنبال پیگیری عملکرد کاندیداهای ریاست جمهوری هستید و دوست دارید پاسخ تمام این سوال‌ها را دریافت کنید، CoCo  فرصتی را فراهم کرده تا با استفاده از نمودارهای جذاب بصری در یک صفحه به تحلیل و آنالیز عملکرد کاندیداهای ریاست جمهوری بپردازید.

در صفحه انتخاباتی CoCo شما می‌توانید با بررسی دیتاهای دقیقی که از صفحه اینستاگرام هر کدام از کاندیداها به صورت جداگانه به دست آمده، متوجه شوید کدام کاندیدا در جلب نظرات مردم پیشتاز است و گوی رقابت را از سایر رقبای انتخاباتی خود ربوده است؟ با هر ترند مجازی و هر گفت‌وگو و مناظره‌ی انجام شده چه تغییری در روند افزایش یا کاهش فالوور صورت گرفته یا میزان مشارکت مردم را دچار تغییرات کرده است.

سخن پایانی:

با اتمام این مقاله و بررسی دیتاهای CoCo، یک سوال اساسی در ذهن همه‌ی ما شکل می‌گیرد؟ فاصله کسب محبوبیت مجازی تا خیابان پاستور و رسیدن به صندلی ریاست جمهوری چقدر است؟